Uzun zamandır Restorasyon çalışmaları devam eden ve sonunda tamamlanan tarihi Boğazköy Camii, Arnavutköy Kaymakamı Ahmet Odabaş ve Belediye Başkanı Haşim Baltacı’nın katılımlarıyla ibadete açıldı.

    Arnavutköy sınırları içerisinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tescil edilmiş, 88 tane eser yer almaktadır. Bunların içerisinde; Boğazköy Camii, Osmanlı Camii, Yassıören Camii, Karaburun Camii, Haraççı Camii, Abdülhamid Bendi, Dursunköy sivil mimari örnekleri, Bahşayış Tabyaları, Hadımköy Askeri Hastane, Hadımköy Jandarma Karakolu, Hadımköy Şehitliği, Ömerli Çeşme, Hadımköy İstasyon Binaları yer almaktadır. Eserlerin, gelecek nesle miras olarak kalabilmesi için restorasyon çalışmaları yürüten Arnavutköy Belediyesi, ilçenin tarihi kimliğinin korunmasına katkı sağlıyor. Bu kapsamda restore edilen tarihi Boğazköy Camii, Arnavutköy Kaymakamı Ahmet Odabaş ve Belediye Başkanı Haşim Baltacı ve halkın katılımlarıyla ibadete açıldı.

Mübadeleden Sonra Cami Olarak Kullanılmış

Yapı, 1924 tarihindeki mübadeleye kadar yöredeki Rum halk tarafından kilise olarak kullanılmış. Mübadele sonrası Rum halk yöreyi terk edince işlevsiz kalmış, yeni yerleşen Müslüman halkın ihtiyaçları doğrultusunda cami olarak işlevlendirilmiş. İlk dönemlerde mevcut çan kulesinin minare olarak kullanıldığı köyün yaşlı sakinlerinden öğrenildi. Daha sonra çan kulesi kaldırılıp, 1956 senesinde bugünkü mevcut betonarme minare inşa edilmiş. Kilisenin batısına inşa edilen modern betonarme cami 1978 senesine tarihlenir. Caminin güneybatı cephesinde yer alan minare 1982 senesinde inşa edilmiş. 1978 senesinde yapılan yeni cami ile mevcut yapının kullanımı azalmış, sadece özel ve kalabalık günlerde açılır olmuştur. Tam senesi bilinmemekle birlikte yaklaşık 2002-2003 senelerinde mekânın bir kısmının depo olarak kullanımını sağlamak amacıyla, ana mekan beton tabliye atılarak ikiye bölünmüş. Zemin kat depo olarak işlevlendirilmiş, üst kat ise yapılan ek bağlantı yapısı ile yeni camiye bağlanmış, ibadet alanı genişletilmiş.

Eserin Varlığına İlişkin En Eski Veri Osmanlı Arşivinde Yer Alıyor

Kilisenin varlığına ilişkin elimizdeki en eski veri Osmanlı arşivinde yer alan Hicri 1308 tarihli ve 95376 numaralı “Çatalça kazasına tabi Boğazköy’ünde bir bab kilise inşası” olarak geçen belgedir. Belgede eski kilisenin eğik ve yıkılmış olduğu anlatılır. Binanın büyük oranda tahrip olması ve artık işlevini yerine getirememesinden dolayı yerine üzerinde 17 pencere ve 3 kapıyı içine alabilecek büyüklükte dört köşe, Ayatiryada adıyla yeni kargir bir kilise inşa edileceği dile getirilmekte. Boğazköy Camisi’ne baktığımızda bu yapının, Tanzimat öncesi döneme ait tipik bir Rum Kilisesi özelliği gösterdiği anlaşılır. Doğu-Batı ekseninde bazilikal plan tipinde, üç nefli bu yapı, mimari özelikleri, tarihi veriler ve günümüzdeki mevcut durumuyla 19. yüzyıla tarihlendirilmekte.