Fenâ kademesinde kişi zikrini artırır ve ruhu Allah’ın Zat’ında ifna olur. Ama zikir artışıyla birlikte kalbindeki fazılların miktarı  %10 daha artar, bu artışla %61’e yükselir.

78/NEBE-39: Zâlikel yevmul hakk(hakku), fe men şâettehaze ilâ rabbihî meâbâ(meâben).
İşte o gün (mürşidin eli Hakk’a ulaşmak üzere öpüldüğü ve ona tâbî olunduğu gün), Hakk günüdür. Dileyen (Allah’a ulaşmayı dileyen) kişi, kendisine Rabbine ulaştıran (yolu, Sıratı Mustakîm’i) yol ittihaz eder. (Allah’a ulaşan kişiye Allah) meab (sığınak, melce) olur.

                 Fenâ kademesindeki fenafillâh “Allah’ta yok olmak” demektir. İfna olmak, yok olmak.    

                 Beka kademesine geldiğimiz zaman Allahû Tealâ En’âm Suresinde şöyle zikrediyor:

6/EN’ÂM-126: Ve hâzâ sırâtu rabbike mustekîm(mustekîmen), kad fassalnâl âyâti li kavmin yezzekkerûn(yezzekkerûne).

Ve bu, senin Rabbine istikametlenmiş (yönlendirilmiş) yoldur. (Allah’a götüren yoldur). Tezekkür eden bir kavim için âyetleri ayrı ayrı açıkladık.

6/EN’ÂM-127: Lehum dârus selâmi inde rabbihim ve huve veliyyuhum bimâ kânû ya’melûn(ya’melûne).
Rab’lerinin katında onlar için selâm yurdu (teslim yurdu) vardır. Yapmış olduklarından dolayı, O (Allah), onların dostudur.

Âyet-i kerimedeki teslim yurdu Allahû Tealâ’nın Beka’da o kişiye ihsan ettiği bir altın tahttır. Huzur namazında, sol taraftan bakıldığı zaman 4 metre yükseklikte boşlukta duran altından yapılan tahtlar vardır. Beka’ya ulaşan herkese Allahû Tealâ böyle bir altından taht ihsan etmiştir. Adı Kur’ân-ı Kerim’de “erâik” veya “sürûr” diye geçen altın tahtlar ki bu Beka’ya ulaşan kişilere Allah’ın mükâfatıdır. Ama kişinin Beka’ya ulaşabilmesi zikrini artırmasına bağlıdır. Beka’da kişinin kalbindeki nur %71’e ulaşır. Daha sonraki Zühd kademesine geldiği zaman kişinin zikrini yine artırması lâzımdır. Bu Zühd kademesinde kalbindeki nur miktarı %10 daha arttığı için %81’e ulaşır. O kişi artık Allah’a karşı rağbetkar, ama dünyaya karşı zahittir.

Kur’ân-ı Kerim’de Yûsuf Suresinde negatif zühd ifade edilmiştir.

12/YÛSUF-20: Ve şerevhu bi semenin bahsin derâhime ma’dûdeh(ma’dûdetin), ve kânû fîhi minez zâhidîn(zâhidîne).

Ve onu (Yusuf’u), az bir fiyatla, birkaç dirheme sattılar. Çünkü; ona karşı zahidlerden idiler.

Negatif zühd; kişinin dünyaya tamahının olması, dünyaya karşı sevgi beslemesini ifade eder, kişi Allah’ın zikrine değer vermez.

Negatif zühd böyle olmasına karşılık pozitif zühd Allah’ın zikrine değer veren, dünya hayatını değersiz bulan bir hali ifade eder. 

–    Kişinin kalbindeki %81’lik aydınlanma ile, kişinin nefsinin afetlerinde de bir azalma söz konusu olur mu, oranı nedir?

–    Elbette, zaten kalbindeki fazılların artışı demek karanlıkların ve afetlerin azalması demektir. Afetlerin şiddeti azalır. Afetler sayısal olarak gene aynı kalır fakat şiddeti azalır. Oran olarak %81 nur ve %19 karanlık kalır. Kişi %81 zahiddir. Zahidliğin gerektirdiği zikir miktarı 12 saat ve daha fazlasını zikirle geçirmeyi ifade eder. Bu çok zikir demektir.

Allahû Tealâ Ahzâb Suresinde şöyle buyuruyor:

33/AHZÂB-41: Yâ eyyuhâllezîne âmenûzkûrullâhe zikren kesîrâ(kesîran).

Ey âmenû olanlar! Allah’ı çok zikirle (günün yarısından fazla) zikredin.

                 Çok zikir; günün yarısından daha fazlasını zikirle geçirmek demektir ki bu da kişiyi zahid kılar. 24 saatlik zaman dilimi içerisinde kişi 12 saatten daha fazlasını zikirle geçiriyorsa o kişi zahitlerdendir.

                 Belki birçok kişi bunu yanlış idrak edebilir. İnsanlar: “İşim gücüm yok ben hep Allah’ı mı zikredeceğim.” diyebilirler.

Hemen şunu ifade edelim: “Zikir kalbin ritmik atışına paralel içimizden Allah kelimesinin tekrarıdır.” Dolayısıyla bu işi yaptığımız zaman başka bir aktiviteye engel değildir. Kur’ân-ı Kerim’de Allahû Tealâ: “Yan üstü yatarken beni zikredin” diyor. Yan üstü yatıp uyurken hiç kimse hiçbir işi yapamaz. Ama Allahû Tealâ bir dünya işi yapamadığınız uyku esnasında Beni zikredin diyor.

                 Öyleyse şunu anlıyoruz. Dünya işinin hangi çeşidi olursa olsun, o iş zikirle yapılabilir.

                 –      Zikrin önünde hiçbir engel yoktur. Çünkü uykudayken hiçkimse dünya işi yapamaz. Ama Allahû Tealâ: “uykuda Beni zikredin.” buyuruyor.

                 –      Uykudayken zikir nasıl gerçekleşir?

                 –      Kişi yüzü kıbleye dönük sağ taraf üzerine yatarak başını yastığın üzerinde ileri geri hareket ettirirse kalbinin basıncı sebebiyle ritmik atışlarını duyar ve iç sesiyle o ritmik atışa paralel “Allah” kelimesini tekrar eder. Böylece zikirle uykuya geçtiği an birgün zikirle kalkarsa bunun manası bütün gece ibadet yapmış gibi zikirle geceyi geçirmiştir.

                 Peygamber Efendimiz (S.A.V) bunu söylüyor: “Benim gözlerim uyur ama kalbim uyumaz.”

                 Yine bir başka hadisinde: “Âlimin uykusu cahilin ibadetinden iyidir.” buyuruyor.

                 Hadiste, Âlimin uykusu ile cahilin ibadeti mukayese yapılıyor. O zaman âlimin de uykuda bir ibadet yapması gerekir. Uykudayken yapılabilen tek ibadet zikirdir. Öyleyse âlimin uykudayken zikri, cahilin ibadetinden kesinlikle evlâdır, iyidir. Bu standart içerisinde Allahû Tealâ dünya çalışmasının hangi çeşidi olursa olsun o işi yaparken zikirle yapmamızı istiyor. Ve Necm Suresinde şöyle buyuruyor:

53/NECM-39: Ve en leyse lil insâni illâ mâ seâ.

Ve insan için, çalışmasından başka bir şey yoktur.

                 Âyet-i kerime, zikirle yapılan çalışmayı ifade ediyor.

• Zikir ibadetlerin sultanı ve zikir en büyük ibadettir.

                 Zühd Makamından sonraki velâyet kademesi Muhsinler kademesidir, fizik vücudun Allah’a teslimini ifade eder. Burada günde 18 saat zikir gerekir. Kalbindeki nur miktarı %91’dir. %91’lik nur artık o kişinin nefsin afetlerinin hiçbirisine tâbî olmamasını sağlar. Nefsin manevî kalbinde yine afetler vardır ama bu afetlerin kalpteki tesir şiddeti %9’dur. Kalp %91 oranında aydınlanmıştır. Burada nefs, %9’luk karanlıklarla akla ulaşır ama %91’lik nurdan kaynaklanan talepler de akla ulaşır. Akıl %91’i tercih eder. Çünkü üst seviyede bir şuurlanmaya sahiptir. Böyle olunca o zaman her olayda fizik vücudun kumandanı olan akıl, nefsin değil ruhun talebine uyar. 

                 Bunun manası; fizik vücut da artık Allah’ın emirlerine %100 itaat ediyor yasak ettiği hiçbir fiili işlemiyor demektir. Bu, Muhsinler kademesini ifade eder. Muhsinler Kademesini Allahû Tealâ Âli İmrân Suresinde açıklıyor.

3/ÂLİ İMRÂN-134: Ellezîne yunfikûne fîs serrâi ved darrâi vel kâzımînel gayza vel âfîne anin nâs(nâsi), vallâhu yuhibbul muhsinîn(muhsinîne).

Onlar (muttekîler), bollukta ve darlıkta (Allah için) infâk ederler (verirler) ve onlar öfkelerini yutanlardır (tutanlardır) ve insanları affedenlerdir. Ve Allah, muhsinleri sever.

Yani muhsinler devamlı olarak Allah yolunda harcarlar. Ama infâk edebilmeleri için devamlı zikir yapmaları lâzımdır. Zikirsiz bir infâk söz konusu değildir. Âyetin devamına baktığımız zaman onların öfkelerini yuttuğunu görüyoruz. Öfkenin kaynaklandığı saha %9 ama sekînnet hali %91’dir. Dolayısıyla devamlı olarak o kişi öfkesini yutan birisidir, sekînet halini ister, diler.

İnsanlardan kaynaklanan negatif talepler onlara zulüm olarak yansıdığı zaman sadece %9’una tesir edebilir. Bu noktada nefsin manevî kalbinin %91’lik kısmı artık nurdur ona tesir etmesi mümkün değildir. Dolayısıyla bu açıdan insanların kendisine yapmış olduğu zulmü devamlı af ile karşılar. Bu dördüncü velâyet kademesidir.

Beşinci velâyet kademesi ise kişinin daimî zikre ulaştığı noktadır.

Yani artık nefsinde afetler yok, 19 tane fazilet var. Kişi sonsuz bir mutluluğu dünya saadetini yaşıyor.

Zülcenahayn olmak iki kanatlı olmak bu noktada gerçekleşir. Yûnus Emre Hazretlerinin: “Ayak idik baş olduk, kuru idik yaş olduk, kanatlandık kuş olduk, uçtuk elhamdülillâh.” demesinin sebebi budur.

 Daha sonra 6 kademede kişi ihlâsa ulaşır. Kişinin manevî kalbi 14 kademede müzeyyen olmuştur. Allah ona yerlerin hem de göklerin melekûtunu göstermiştir. Ve kısacası kâinatın bütününü fizik ve fizik ötesi olarak görebilen kişidir.

Son bir şey daha kalır, Tövbe-i nasuhla tövbe eden kişiye son kademe olan Salâh’ın kapısı açılır. Salâh zaten Allah’ın koruması altındadır. O kişi Salihlerden olur ve her Salih kul Allahû Tealâ’nın en üst kademede evliyasıdır.

Allahû Tealâ böylece 7 tane velâyet kademesini Kur’ân-ı Kerim’de zikretmiştir.

Allah razı olsun.

                                                                                                                                                                                                                                                        Dr. Abdulcabbar BORAN